Žene u BiH su brojnije, ali su u medijima neprimjetnije od muškaraca, s jakim prizvukom potenciranja uloge majke, supruge, vjernice… Iako žene u bh. društvu imaju vrlo značajnu ulogu, ona se često ne shvata ozbiljno u onoj mjeri kao što je uloga muškarca na istim pozicijama. Ovo su neki od zaključaka monitoringa medija koji je u periodu jun-jul 2019. godine radilo Udruženje građana “Novi put” iz Mostara.
Istraživanje je danas predstavljeno medijima i široj javnosti u Trebinju.
Za razliku od istraživanja prijašnjih godina, zaključeno je da se prisutnost žena u medijima, ipak, popravlja, te naglašeno da su mediji jedna od najvažnijih karika u percepciji žena u javnosti.
No, to još uvijek nije dovoljno, smatra Abida Pehlić iz UG “Novi put”. Ona kaže da je neophodno konstantno edukovati urednike i novinare koji bi isticali pozitivne uloge žena u bh. društvu. Zabrinjava, kaže, i dalje velika zastupljenost rodnih stereotipa i predrasuda o ženama.
“Mislim da bi mediji mogli više doprinijeti eliminaciji rodno zasnovanog nasilja u BiH, tako što bi se malo više bavili pozadinom tog problema i izašli iz okvira crne hronike. Do sada je bio slučaj da se o tome izvještava na senzacionalistički način”, navela je Pehlić.
Istraživanje je pokazalo da su rodni stereotipi prisutni i u vijestima koje se odnose na politiku, ekonomiju, mir i sigurnost.
“U takvim vijestima se žene i dalje ozačavaju kao supruge i majke, dok se u istim vijestima to ne odnosi na muškarce. Njih ne pitaju o porodičnom statusu”, istakla je Pehlić i pojasnila da je mnogo žena koje podržavaju rodne stereotipe i predrasude.
Samo Kolinda
Istraživanje je pokazalo da je u medijskim sadržajima prisutna nota seksizma i omalovažavanja, što se može vidjeti kada pojedini mediji hrvatsku predsjednicu Kolindu Grabar Kitarović nazivaju imenom – samo Kolinda, dok su rijetki primjeri da nekog političara nazivaju samo imenom.
Takođe, zapaženo je da mediji žene često koriste kao “ukras”, ilustraciju, fotografiju potrebnu za temu, a da istovremeno žena uopšte nema učešća u tekstu.
Neka od iskustava bh. medija je da preferiraju “svoje” političarke, dok ostale ili ignorišu ili im daju vrlo malo svog medijskog prostora. Vidna je još uvijek visoka stopa jezika u medijima koji nije rodno senzitivan.
U monitoringu je kao pohvalna istaknuta činjenica da pojedini štampani mediji imaju vrlo visoku zastupljenost žena sportistkinja, a istovremeno vrlo lošu zastupljenost žena političarki. Vrlo rijetko se žene spominju kao biznismenke, inovatorice, naučnice, liderice itd.
Neki od najuticajnijih medija, pokazalo je istraživanje, preferiraju predstavljanje žena, pa čak i djevojčica, u vrlo tradicionalnoj, možda i podčinjenoj ulozi, jako posvećenim religiji i religijskim običajima i tradicionalnom načinu oblačenja i porodici, što je i jedina njihova „referenca“ u predstavljanju u medijima.
Tokom dva mjeseca rađen je monitoring pet štampanih i šest onlajn medija. Tokom tog perioda objavljeno je oko 10.000 vijesti, a samo 1.700 vijesti se ticalo žena.