Ušće Vrbasa u Savu, nedaleko od centra gradića Srbac, moglo je biti biser prirode i turistička atrakcija, ali nije. Na ovom lokalitetu nalazi se, već godinama, ogromna divlja deponija.
Izvor: Impuls
Srbac je i jedina opština u Republici Srpskoj, koja se nalazi na Savi, a nema most preko velike rijeke. Ali, to ne znači da nikad nisu bili povezani sa komšijama u Hrvatskoj, koja je danas dio Evropske unije.
Imali su Srpčani i te kako srdačne odnose sa mještanima Davora, na drugoj obali Save, i to je prijateljstvo trajalo generacijama. Čak ga ni rat nije prekinuo. Na području i Srpca i Davora, potvrdiće to brojni stariji mještani, u ratu devdesetih nije bilo „ratnih dejstava“.
-Imali smo i prije rata skelu, i tom smo skelom odlazili na igranke, vašare, u kafane, na druženja – priča jedan Srpčanin.
Skela je nakon rata obnovljena, funkcionisala je kao malogranični prelaz između BiH i Hrvatske, ali je 2012. ukinuta, zbog ekonomske neisplativosti.
A na mjestu gdje je nekad bila polazna stanica skele s vremenom rasla je deponija smeća. I narasla u teško rješiv problem.
Želimir Urić, predsjednik srbačkog odbora opozicionog SDS, kaže da je deponija na ušću jedan od najvećih problema u ovoj opštini.
-To je problem i u simboličkom i u ekološkom i u ekonomskom smislu. Deponija se nalazi na najljepšem mjestu u gradu, na ušću Vrbasa u Savu i na samom pragu EU. Dugogodišnji problem je doveo dotle da samo uklanjanje deponije zahtijeva veliki finansijski izazov, koji opština Srbac ne može sama da riješi – kaže Urić.
Kako navodi, lokalna vlast pokušava da taj prostor očisti i preuredi u izletište sa pristaništem za čamce.
-Ja to podržavam i radujem se tome, ali sam skeptičan, jer je to teško ostvariti. Problem je i to što mi naše prve komšije u mjestu Davor u Hrvatskoj, te komšije koje su u ratu zajedno sa Srpčanima sačuvale mir ovdje, danas zasipamo smećem – kaže Urić.
Smetljište na ušću Vrbasa u Savu jedna je od najvećih divljih deponija na sjeveru BiH.
Prvih poslijeratnih godina je na toj lokaciji smeće odlagano legalno: lokalno komunalno preduzeće „Komunalac“ je to pravdalo – besparicom. Govorili su da nemaju dovoljno novaca da smeće prikupljeno u Srpcu voze na regionalnu deponiju Ramići kod Banjaluke, koja je udaljena oko 60 kilometara.
Republička inspekcija je, prema navodima medija, 2015. godine zabranila „Komunalcu“ doponovanje smeća na ušću i od tada se komunalni otpad iz Srpca vozi u Ramiće.
Kako je potvrdio Ratko Jokić, direktor preduzeća „Dep-ot“, koje gazduje regionalnom deponijom Ramići, kaže da Srpčani redovno dovoze otpad i da se posljednjih godina količina tog otpada čak i povećala.
Ipak, veliko smetlište na ušću dvije rijeke je nastavilo svoj život, sada kao rastuća divlja deponija.
Mještani okolnih naselja ovdje bacaju kabasti otpad, uginule životinje i svakojako drugo smeće, koje, pošto je ovo vodoplavno područje, često završi u Vrbasu ili Savi, ili se izlije na okolne oranice.
Prema ranijim svjedočenjima predstavnika lokalne vlasti, Srpčani su, u saradnji sa Ministarstvom za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju RS, izradili projektnu dokumentaciju za zatvaranje deponije. Ali, problem je provedba tog dokumenta u stvarnom životu.
Računica pokazuje da bi za sanaciju deponije bilo potrebno najmanje milion i po maraka. A to je veliki zalogaj za malu opštinu sa godišnjim budžetom od oko 16 miliona KM.